همیشه وقتی میخواستیم بریم شمال جایی که اصالتم به اونجا
برمیگرده باید از دروازه رشت رد میشدیم و چون طبق یه عادت نانوشته من همیشه صندلی
عقب پشت بابام
میشستم و همچنان میشینم میتونستم بیرون ماشین
رو ببینم . همیشه نرسیده به دروازه رشت یه ساختمون بلند آجری قدیمی بود که نظر من
رو جلب میکرد. از بابام هم دربارش پرسیدم اما نمیدونست چیه که راهنماییم کنه تا
اینکه خودمون از آب و گل در اومدیم رفتیم پیگیر شدیم که واقعا این ساختمون
کجاست؟؟؟ چیه؟؟؟ قبلا چی بوده؟؟؟ که تمام یافته هامو این زیر براتون گذاشتم البته
باید بگم که بیشترین اطلاعاتی که کسب کردم و تمام عکسهایی که از این ساختمون اینجا
به نمایش گذاشتم رو از آقای محمد انصاری
دریافت کردم. ممنونم از این دوست دوستدار تاریخ
قزوین. لازمه که بدونید این بنا هنوز مالک شخصی داره
و در تملک میراث فرهنگ نیست و هنوز این بنا ثبت نشده است. امیدوارم همتی بشه تا
این بنا هم ثبت بشه.
کارخانه «آرد
ماشین چیان» در سال 1311 ه.ش توسط آقای صادق ماشین چیان با سرمایه
1950000 ریال تاسیس شد و یک دستگاه ساختمان سه اشکوبه در زمینی به وسعت 15000 متر
مربع، بیرون دروازه رشت کنار جاده همدان بنا نمود، با انبار بزرگی که گنجایش بیست
هزار خروار گندم را داشت. آن گاه یک دستگاه آسیاب نجاری که سیستم ماشین های آن
آلمانی بود و یک موتور با قدرت 150 اسب بخار آن را راه می انداخت.
مالک کنونی ساختمان کارخانه آقای بهشتیان است.
این کارخانه نیز در تقاطع دو مسیر اصلی ورود و خروج از شهر
قزوین (قزوین – رشت و قزوین - زنجان) قرار گرفته است که از شریان های اصلی شهر
محسوب می شود. این کارخانه در دروازه رشت در امتداد خیابان جمال الدین اسدآبادی
قرار گرفته است. در بافت این کارخانه کارگاه های صنعتی، مکانیکی ها و چند بارانداز
دیده می شود. به دلیل عدم وجود اسناد، این که طراحان و معماران این ساختمان چه
کسانی هستند، مشخص نیست. اما با مقایسه این ساختمان و دیگر کارخانه های ساخته شده
در دوره بیست ساله مشخص می شود که، تاثیر گرفته از شیوه کار معماران روسی در ایران
است.نوع مصالح به کار رفته در این ساختمان، چفدها، مصالح کف و نوع سقف نشان دهنده
این امر و اشتراکاتی است که با سایر بناهای ساخته شده به این سبک در ایران دارد.
این ساختمان با همان کاربری اولیه به کار خود ادامه داده بود تا سرانجام در آتش
سوخته و بلا استفاده مانده است. این که این ساختمان در چه سالی دچار حریق شده،
مشخص نیست اما با بررسی عکس های هوایی سال های 1335، 1343 و 1373 متوجه می شویم که
تا سال 1343 بدون آسیب بوده و بین سال های 43 -73 دچار حریق شده است. (عکس هوایی
سال 1354 این منطقه را نشان نمی دهد و در همپوشانی تصاویر این قسمت از بین رفته و
دیده نمی شود.)
این کارخانه با ساختمان کارخانه قند ورامین که معمار آن آقای
مارکوف معمار روسی است، دارای تشابهات زیادی است که از آن جمله می توان به تقسیم
نما به وسیله برجسته کردن جرزها، سقف شیبدار، کف های چوبی و ... اشاره کرد. نکته
مهم در ساخت این بنا استفاده از تیرهای فلزی در قسمت طولی سقف و تیرهای چوبی در
قسمت عرضی است. آثار این تیرهای فلزی و اثر سوختگی تیرهای چوبی در بنا کاملا مشخص
است. از بتن در زیر سازی ماشین آلات استفاده شده و در مصالح ساخت و پی از آن
استفاده نشده است.
ساختمان کارخانه آرد دارای الحاقاتی است که در نمای جنوبی و
غربی ساختمان دیده می شود. نوع مصالح به کار رفته در این دو قسمت الحاقی نسبت به
بنای اصلی از کیفیت کمتری برخوردار است که این مساله در ضلع جنوبی بیش تر دیده می
شوند.
تولید روزانه
این کارخانه که تا سالیان طولانی همچنان فعال بود روزانه 100 خروار آرد بود. بخش
هایی از بنای سترک این واحد تولیدی که در آن زمان عظیم ترین بنای شهر قزوین به
شمار می رفت، همچنان استوار برجای مانده است.
در ادامه
میتونید عکسهای بیشتری از این بنا رو مشاهده کنید.
سلام ممنون که اطلاعاتی راجع به این بناگذاشتین خیلی عالی بود
پاسخحذف